W 2019 roku rozpoczyna się nowy nabór wniosków na fundusze norweskie, które w ramach III edycji na lata 2014-2021 przewidują dla Polski środki w wysokości aż 809 mln euro. To potężny zastrzyk gotówki, który może być atrakcyjną alternatywą dla wyczerpujących się powoli funduszy europejskich z bieżącej perspektywy na lata 2014-2020. Poniżej wyjaśniamy, na czym polega pomoc norweska, jakie projekty są dzięki niej finansowane i kto może liczyć na środki w najnowszym rozdaniu dotacji.
Czym dokładnie są fundusze norweskie?
Powszechnie uważa się, że dotacje zagraniczne płyną do Polski wyłącznie z Unii Europejskiej. O dotacjach norweskich mało się mówi, a przecież jest to także znacząca pomoc finansowa dla naszego kraju.
Oficjalna nazwa tego programu pomocowego brzmi: Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zapewnia on bezzwrotne wsparcie dla 16 mniej zamożnych krajów członkowskich Unii Europejskiej (Polski, Rumunii, Bułgarii, Węgier, Czech, Słowacji, Litwy, Łotwy, Estonii, Chorwacji, Słowenii, Portugalii, Hiszpanii, Grecji, Cypru oraz Malty), które finansowane jest przez 3 państwa niebędące członkami UE, lecz należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Norwegię, Islandię oraz Liechtenstein.
W zamian za oferowaną pomoc finansową kraje te mają dostęp do wewnętrznego rynku unijnego na preferencyjnych warunkach. Warto wiedzieć, że podobny program, tylko w ograniczonym zakresie, oferuje Szwajcaria, która także nie jest członkiem UE.
Na co przeznaczane są fundusze norweskie?
Dotacje norweskie po raz pierwszy zostały uruchomione w latach 2004-2009, potem w latach 2009-2014, a III edycja ma być realizowana od 2014 do 2021 roku. W II edycji pula środków dla Polski wynosiła ponad 578 mln euro, natomiast aktualnie ma być to aż 809 mln euro.
Obszary pomocy w dużym stopniu pokrywają się z obszarami dotacji z UE, dlatego środki norweskie można uzyskać w następujących dziedzinach:
– innowacje oraz rozwój przedsiębiorczości,
– rozwój lokalny (najnowszy program skierowany jest do 255 małych i średnich miast z najtrudniejszą sytuacją gospodarczą i społeczną),
– badania naukowe,
– energia, środowisko, zmiany klimatu,
– edukacja (według kontraktu z marca 2019 r. polskie instytucje edukacyjne będą mogły liczyć na wsparcie o łącznej
wysokości 20 mln euro),
– kultura,
– zdrowie.
Celem finansowania jest zniwelowanie różnic społeczno-gospodarczych występujących na terenie EOG, ale także wzmocnienie stosunków dwustronnych między krajami-darczyńcami a krajami-odbiorcami. Współpraca bilateralna ma tutaj duże znaczenie, dlatego w wielu przypadkach skorzystanie z pomocy wymaga znalezienia partnera (najczęściej z Norwegii). Już na tym etapie wiele polskich podmiotów chcących pozyskać fundusze norweskie potrzebuje pomocy, a tym bardziej w późniejszych etapach opracowania wspólnego projektu oraz jego realizacji. Więcej na ten temat można przeczytać na stronie subitoadvising.pl/fundusze-norweskie, która należy do firmy zajmującej się profesjonalną pomocą w pozyskiwaniu funduszy (nie tylko norweskich, ale też europejskich). Warto tu zaglądać, ponieważ są tu na bieżąco uzupełniane informacje na temat ogłaszanych konkursów, w ramach których można składać wnioski o dofinansowanie na projekty norweskie.
Dla kogo przeznaczone są fundusze norweskie?
Ogólnie beneficjentami dotacji mogą być jednostki samorządu terytorialnego, placówki edukacyjne, organizacje pozarządowe, małe i średnie przedsiębiorstwa, instytucje kultury, placówki służby zdrowia itp.
Dokładny katalog podmiotów mogących ubiegać się o wsparcie finansowe jest precyzowany w warunkach konkretnego programu pomocowego. Przykładowo, we wspomnianym programie dla 255 małych i średnich miast w ramach obszaru „Rozwój lokalny” beneficjentami są konkretne, wytypowane miasta, czyli wnioski o dotacje mogą składać pracownicy miejskiej administracji publicznej.
Z kolei w ramach szczegółowego programu w obszarze edukacji „Profesjonalny rozwój kadry” o dofinansowanie tzw. wizyt studyjnych w instytucjach partnerskich wnioskować mogą wszystkie polskie publiczne i niepubliczne instytucje działające w obszarze edukacji formalnej lub pozaformalnej – m.in. szkoły podstawowe, średnie, zawodowe i wyższe, centra kształcenia ustawicznego, instytucje kultury (np. biblioteki i muzea), ośrodki badawcze, samorządy lokalne itp.
Jak znaleźć konkursy na dotacje?
Za wdrażanie funduszy norweskich w Polsce odpowiada Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, ale realizacją konkretnych programów w poszczególnych obszarach tematycznych zajmują się tzw. operatorzy, czyli instytucje związane z daną dziedziną. Z tego względu, aby znaleźć konkursy na dotacje w obszarze zdrowia, należy śledzić informacje pojawiające się na stronie Ministerstwa Zdrowia, a w obszarze edukacji na stronie Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Na dzień pisania niniejszego tekstu większość programów z poszczególnych obszarów tematycznych była na etapie przygotowania. Aby nie przegapić ich uruchomienia, warto skorzystać ze strony firmy, która z racji swojej działalności trzyma rękę na pulsie i umieszcza wszystkie ważne informacje na temat dotacji norweskich na bieżąco w jednym miejscu.
