Jeśli przekroczysz termin płatności – np. raty kredytu czy abonamentu telefonicznego – zgodnie z prawem wierzyciel nalicza odsetki z tytułu opóźnienia. Ich wysokość jest regulowana przez polskie prawo, a także przez zapisy umowy, którą podpisałeś. Jakie są odsetki ustawowe, a jakie umowne? Na czym polega różnica? Wyjaśniamy.
Odsetki to, mówiąc najprościej, dodatkowe opłaty naliczane przez wierzyciela za to, że udzielił ci pożyczki. Można je podzielić na dwie kategorie:
- odsetki „kapitałowe” – a więc te, które są naliczane z tytułu udzielenia pożyczki (są najważniejszą częścią kosztu kredytu);
- odsetki za opóźnienie w zapłacie – są naliczane wówczas, gdy nie zapłacisz swojego zobowiązania w terminie, od pierwszego dnia po wyznaczonej przez wierzyciela dacie.
Wysokość obu jest regulowana przez zapisy Kodeksu Cywilnego, a wierzyciel – bez względu na to, czy mowa o banku, SKOK-u, firmie pożyczkowej, czy firmie lub osobie prywatnej – musi się trzymać wyznaczonych ram. Pamiętaj jednak o drugim podziale – na odsetki ustawowe oraz umowne.
Jakie są odsetki ustawowe, a jakie umowne?
Kiedy naliczane są odsetki ustawowe, a kiedy umowne?
- Odsetki ustawowe nalicza się wówczas, gdy w umowie, jaką zawarli wierzyciel i dłużnik, nie określono ich wysokości. W 2019 roku ich wysokość to 5% w stosunku rocznym (odsetki kapitałowe) oraz 7% w stosunku rocznym za opóźnienie[1].
- Odsetki umowne, zgodnie z nazwą, są określane w umowie. Ich wysokość może być wyższa lub niższa od wysokości odsetek ustawowych. Nie może jednak przekroczyć wartości maksymalnej określonej w zapisach prawa. Obecnie jest to dwukrotność odsetek ustawowych, a więc odpowiednio 10% w stosunku rocznym przy odsetkach kapitałowych oraz 14% przy odsetkach za opóźnienie[2].
Odsetki ustawowe czy umowne – które trzeba zapłacić?
Jeśli nie wiesz, czy z tytułu opóźnienia w zapłacie będziesz musiał uregulować odsetki ustawowe, czy umowne – zajrzyj do umowy z wierzycielem. W jej zapisach znajdziesz informację o wysokości odsetek za opóźnienie. Jeśli nie znajdziesz takiej informacji, obowiązują cię odsetki ustawowe.
Jakie są odsetki ustawowe – oblicz je!
Obliczenie odsetek ustawowych jest dość prostym zadaniem. Możesz np. skorzystać z jednego z bezpłatnych kalendarzy odsetek dostępnych on-line. Pamiętaj jednak, że musisz w nich podać:
- wysokość obowiązujących cię opłat z tytułu opóźnienia w spłacie;
- termin wymagalności – a więc datę, do której powinieneś opłacić swoje zobowiązanie.
Pamiętaj, że:
- polskie prawo zabrania również anatocyzmu, a więc naliczania odsetek od odsetek;
- jeśli zostałeś klientem firmy windykacyjnej, np. Ultimo, do kwoty twojego zadłużenia naliczane są wyłącznie odsetki ustawowe za opóźnienie.
Warto również wiedzieć, że odsetki to nie jedyne dodatkowe koszty, jakie może generować dług. Aby uniknąć wydatków związanych np. z postępowaniem sądowym lub egzekucją komorniczą, warto podjąć współpracę z wierzycielem lub firmą windykacyjną i podpisać ugodę w sprawie spłaty zobowiązania.
[1] https://www.infor.pl/wskazniki/odsetki/odsetki-ustawowe/228,Odsetki-ustawowe-i-odsetki-za-opoznienie.html
[2] https://www.infor.pl/wskazniki/odsetki/odsetki-ustawowe/228,Odsetki-ustawowe-i-odsetki-za-opoznienie.html
